Koud by Geertrui Daem

Koud Reviews

• 
  André

  Citaat : Iets van lang geleden. Iets wat stilgevallen was. De filmprojector stopt, eenzelfde prentje blijft verlicht en versteend… Ik sta daar ook ergens op dat prentje. Kijk naar mezelf, ik tussen al dat bevroren wit.
  
  
  
  Review : Geertrui Daem (Aalst 1952) pikt op een zeer originele manier in op het oorlogstrauma in haar nieuwste werk Koud. Zij grijpt niet terug naar WO II maar wel naar de Koreaanse oorlog (1950-1953. De Koreaveteranen hebben eigenlijk nooit op de steun van overheid of bevolking kunnen rekenen en voelden zich een soort underdogs.
  En over zo’n underdog die in conflict ligt met zijn puberdochter tijdens de jaren zestig temidden van de Vietnamoorlog, de hippieperiode en het moment dat de Antwerpse Ferre Grignard internationale furore maakte heeft Geertrui Daem een parel van een boek geschreven.
  
  Ingrid is de dochter van Roger De Bruyne, een Koreaveteraan die op geen enkele officiële erkenning hoeft te rekenen. Hij had graag het beroep van schoenmaker uitgeoefend, maar om een vast inkomen te hebben is hij maar bediende bij de post geworden. ‘s Avonds na zijn dagtaak herstelt hij echter schoenen. Het huwelijk van Roger en zijn vrouw draait op een laag pitje. Ze zijn van mekaar zowel geestelijk als lichamelijk vervreemd en dat maakt de sfeer in het huis er niet aangenamer op. Voor zijn zoontje Karel voelt hij vertedering maar met zijn dochter Ingrid, die net als haar moeder dagelijks op hem zit te vitten, ligt hij dagelijks in de clinch. Hij meent het wel allemaal goed maar hij kan zich zo moeilijk uitdrukken. Daarom schrijft hij zijn echte gevoelens op in brieven gericht aan zijn kinderen, die hij in dagboekvorm bijhoudt. Om zichzelf op te peppen denkt hij vaak terug aan zijn tijd in Korea, waar tussen de soldaten een warm gevoel van kameraadschap heerste, en aan de reis die hij tussendoor met zijn boezemvriend Marcel naar Japan maakte. Daar bracht hij enkele dagen door, die voor hem de mooiste in zijn leven zouden worden, in het gezelschap van Kioko, een Japanse prostituée. Toen ze terug naar België keerden zwoeren ze zichzelf en mekaar dat ze ooit terug zouden keren, Marcel om er een echt Belgisch frietkot te open en Roger om er zijn Kioko terug te vinden en te huwen. Want Kioko is voor hem het leven en de liefde in hoogsteigen persoon.
  Ondertussen voert hij zijn dagelijkse strijd met een job die hem niet ligt, een vrouw die hem afwijst en een dochter die haar eigen leventje leidt, optrekt met een dochter van een koloniaal die Congo heeft moeten ontvluchten. Zijn dochter dagdroomt, maakt mooi weer met dat zogenaamd deftig kolonialenvolk en scheldt hem uit voor uitschot. Na een zware dronkenschap krijgt Roger slaande ruzie met zijn vrouw en hij grijpt haar naar de keel. Dit wordt een huislijk drama dat toch nog met de mantel der liefde kan bedekt worden. Een tijd nadien is Roger spoorloos. Hij verschijnt niet meer op zijn werk en hij komt niet meer thuis. Zijn vrouw vindt het dagboek, leest het en ontsteekt in woede. Een bezoek aan Marcel leert haar dat die niet naar Japan is. Marcel kijkt een stuk nuchterder tegen de zaken aan. En Korea ruineerde zijn gezondheid zodanig dat hij de verdiensten van de frituur ‘De rijzende friet’ daaraan moet besteden. Roger blijft spoorloos, zijn vrouw mokt, zijn zoontje is te klein om de ernst van de situatie door te hebben, maar dochter Ingrid hoopt dat hij vlug terugkomt.
  
  Koud is een boek om het inderdaad koud van te krijgen. Geertrui Daem weet dit gegeven dat ons toch niet zo vertrouwd is in de Nederlandse literatuur in een meesterwerk te verweven. Met haar zo eigen taal- en stijlgebruik opent ze voor ons twee werelden en twee personages. Een wereld en één personage stromen over van het Koreatrauma, de andere wereld en het andere personage worden beheerst door puberteit en opgroeien in de jaren zestig. Vader en dochter, elk met hun eigen zorgen en dromen, laat zij op een ongeëvenaarde manier hun zegje doen. Zij doet dit heel sober en laat elk in zijn eigen taaljargon zijn eigenste ik omkeren. Maar zij doet dit tegelijkertijd met zoveel waardigheid dat je na lezing van dit boek alleen maar kan besluiten dat dit een auteur met klasse is, die een boek geschreven heeft dat kan concurreren met werk van buitenlandse auteurs met ronkende namen.