Milan KunderaŽivot spisovatele by Jean-Dominique Brierre

Milan KunderaŽivot spisovatele Reviews

• 
  Eylül Görmüş

  Her biyografi okuyuşumda meşhur “Proust Sainte-Beuve’e karşı” tartışmasına ve bu tartışmanın büyük sorusuna dönüyorum: bir eseri daha iyi anlamak için yazarın hayatını bilmek gerekir mi, yoksa eser, yazarından bağımsız mıdır? Açıkçası cevabım biraz ortada ama en azından şöyle düşünüyorum; bence yazar biyografilerini, eserlerini okuduktan sonra okumalı. Şayet bu kitabı Kundera külliyatını tamamlamadan okumuş olsaydım muhtemelen pek çok referans açıkta kalacaktı. Önce şu çeviri mevzuuna değineyim: kitabın Türkçesi elbette kusursuz, Osman Akınhay’ın Türkçesine zaten laf edecek değilim. Ancak elbette ki Fransızca’dan Google ile İngilizce’ye, oradan Türkçe’ye gelirken bir şeyler kaybolmuş mudur endişesi de peşimi bırakmadı okurken. Bir de Kundera’nın eserlerinden yapılan alıntıların da (bazılarını ezbere bildiğim için) kitapta yeniden çevrildiğini fark ettim. Oysa buradaki yaygın pratik sanki daha önce yapılıp kabul görmüş bir çeviri varken onu kullanıp hangi baskıdan kimin çevirisiyle alındığını belirtmektir, öyle değil mi? Neyse, teknik notlarımı bir kenara bırakıp devam ediyorum: harika bir kitap bu. Bütün hayatını büyük bir mahremiyet içinde yaşamış bir yazarın biyografisi nasıl yazılabilir diye merak ediyordum, işte böyle yazılırmış. Brierre, Kundera eserlerinde tekrarlayan temaları hayatının biyografik unsurlarıyla ve toplumsal çerçeveyle (“Avrupa” fikri olmadan Kundera anlatılabilir / anlaşılabilir mi zaten?) harmanlayarak ele alıyor – yani hem çok derinlikli bir Kundera incelemesi, hem de hayat öyküsü okuyoruz ve bunlar arasındaki bağıntılar bence müthiş iyi kurulmuş. Bir tür Kundera okuma kılavuzu işlevi de görüyor yani aslında kitap bu şekliyle. Cortazar biyografisine ettiğim lafları da bence bu kitapla haklı çıkarabilirim: Olaylardan çok Kundera’nın karakterinin ve edebiyatının nüvesini keşfetmeye yönelik, müthiş titiz bir çalışma bu, diğerinde eksik olan tam da buydu. Bu harika adamla ilişkisini derinleştirmek isteyen herkese fena halde tavsiye ediyorum.
• 
  Šarlot

  Úplně nevím, jak hodnotit biografii, ale patříte li mezi Kunderovy čtenáře a jeho dílo vás zajímá blíže, kniha rozhodně stojí za přečtení.
  Dozvěděla jsem se toho spoustu o Kunderově životě, ale především více o kontextu jeho děl (s čímž souvisí menší upozornění, že pro čtení této knihy je fajn, mít načteno více než jednu-dvě knihy). Moc se mi líbilo i to, že autor zachycuje i poměrně kontroverzní kapitolu Kunderova života, tedy onu kauzu s jeho udavačstvím, a vše uvádí na pravou míru.
  
  Především v prvních kapitolách dominují dějiny Československa a sám autor je upozaděn. Pro českého čtenáře, u kterého se předpokládá, že poslední léta ve své vlasti zná, se mohou takové pasáže zdát nudné a nadbytečné. Avšak čtenářům jiných zemí pomáhají více pochopit nejen autora a jeho postoje, ale také jeho díla, a to - dle mého názoru - naprosto skvěle. Jsou tu zmíněny ty nejdůležitější události i vztahy mezi nimi a mě samotné pomohly určité věci pochopit zase trochu jinak.
  
  Celé dílo je navíc napsáno jednoduše a vážně poutavě, což rozbíjí jakýsi můj předsudek vůči biografiím.
  
  Jakožto čtenářka Milana Kundery jsem zkrátka spokojená :)